Wie luistert er naar mij?

Stil zit ze naast me. Ze heeft zich erbij neer­ge­legd dat ik van­daag het woord zal voe­ren en ze zou pro­be­ren om niet te veel te onder­bre­ken. Nor­maal is ze niet stil. Ze is een open, goed­lach­se vrouw. Als ze vro­lijk is, straalt ze. Als ze boos is, zie je het ook op haar gezicht.

Stil, maar ik zie dat ze van­bin­nen alles­be­hal­ve stil is. Het is nu al de vier­de keer in zes weken tijd dat ze in de wacht­ka­mer van de poli­tie zit. En niet zon­der reden. Er is van alles gebeurd. En de weg om recht te ver­krij­gen is via de poli­tie. Waar ze ook ging, ieder­een zei: Je moet eerst klacht neer­leg­gen bij de poli­tie. Maar bij de poli­tie kreeg ze geen gehoor. Ze werd weg­ge­stuurd, zon­der iets van haar ver­haal te mogen ver­tel­len.

Nu ben ik erbij. De dame aan de ont­haal­ba­lie is niet met­een geneigd om te hel­pen. Ik begrijp niet waar­om. Of mis­schien toch wel. De vrouw naast mij is don­ker, ze is iemand uit een min­der­heids­groep, een Roma-vrouw uit Oost-Euro­pa. ‘Daar heb je altijd last mee met die men­sen. Als zo iemand iets komt aan­ge­ven zal ze het zelf wel uit­ge­lokt heb­ben’, lees ik af van haar gezicht…. hoe­wel ze het niet zegt.

Als ze dan uit­ein­de­lijk de iden­ti­teits­kaart van mijn clien­te inleest, krijgt ze een idee hoe ze ons weer weg kan stu­ren. ‘Ah, maar mevrouw is hier al geweest. Al een paar keer . Mevrouw doet aan poli­tie­shop­pen zelfs, want ze is ook al bij de poli­tie in Gent geweest. Maar daar doen wij niet aan mee .’

Ik ben even stil. Ik ben meest­al rus­tig, niet zo luid­ruch­tig. Maar in mij is het niet stil. En ik voel dat ik nu dien te spre­ken.

Rus­tig maar dui­de­lijk zeg ik: Kunt u mij dan even het PV laten zien dat is opge­maakt toen mevrouw is geweest. Even van haar stuk gebracht ant­woordt de agen­te aan de balie: ‘Neen, dat is in Gent opge­maakt. De collega’s daar heb­ben hun werk gedaan en mevrouw kan niet hier opnieuw een PV laten opma­ken.’ ‘Kunt u een kopie vra­gen aan uw collega’s in Gent dan? Het zijn ten­slot­te uw collega’s en het gaat hier om een geza­men­lij­ke clien­te, blijk­baar’, pro­beer ik.
‘Nee mevrouw, dat doen wij niet natuur­lijk. Wij kun­nen dat niet opvra­gen. U mag dat zelf pro­be­ren.’
‘Ik?’, zeg ik ver­baasd. ‘Dus als ik bel zou­den ze het geven en als u, col­le­ga van een ander arron­dis­se­ment belt, niet…. Dat vind ik wel vreemd!’ Als ze mij dat zo hoort zeg­gen, lijkt het even of ze het zelf ook wel vreemd vindt. Ze geeft toe. Goed, ik zal eens even horen of mijn col­le­ga op het bureau kan bel­len met Gent.

We mogen even wach­ten in de wacht­zaal. Het lijkt een toe­gift, want het liefst ziet ze ons gewoon ver­trek­ken.

Naast me zit de stil­le vrouw heel boos stil te zijn. Uit­ein­de­lijk houdt ze het niet meer. ‘De poli­tie van Gent heeft alleen mijn naam opge­schre­ven. Niets anders. Ik mocht niet ver­tel­len wat er gebeurd was.  Het zijn alle­maal racis­ten’, fluis­tert ze iets te hard.

Ik luis­ter en tege­lijk pro­beer ik haar dui­de­lijk te maken dat zoiets op dit moment zeg­gen niet helpt.

Na lang wach­ten komt er een agent naar ons toe.

Zon­der zich voor te stel­len of te vra­gen waar­voor we komen, stelt hij dat we geen PV kun­nen komen laten opstel­len. ‘Je kan niet zomaar steeds een PV komen opstel­len.’, zegt hij.  Ik zeg vrien­de­lijk dat ik dat begrijp, maar dat er in geval van mevrouw nog nooit een PV is opge­maakt.

De agent kijkt wan­ho­pig naar zijn col­le­ga ach­ter de balie en ze wis­se­len een blik van ‑ze gaan echt niet weg….wat ik ook zeg-. Ik haak erop in. ‘Meneer. Ik zou graag met mevrouw mee­gaan naar uw bureau, weg uit de wacht­ka­mer waar nog meer men­sen zit­ten die dit niet hoe­ven te horen. En dan wil ik dat u luis­tert naar het ver­haal van mevrouw.’

‘Ja.…‘zegt de agent, ‘Maar ik ben geen soci­aal wer­ker’. ‘Nee’, zeg ik, ‘dat ben ik. En daar­om ben ik mee­ge­ko­men met deze vrouw. Mevrouw heeft in deze zaak het recht om gehoord te wor­den.’

Zuch­tend gaat hij ons voor naar zijn bureau. Uit­ein­de­lijk opent hij een for­mu­lier op zijn com­pu­ter : ‘ver­hoor inza­ke fami­li­aal geweld’.

Hij stelt vra­gen. Kor­te, geslo­ten vra­gen. Mijn clien­te ver­staat het niet altijd. De agent vraagt me het uit te leg­gen. Ik ‘ver­taal’. Dui­de­lij­ke, open vra­gen. Gedu­ren­de de vra­gen en het ver­haal draait de agent bij. Hij ver­ont­schul­digt zich naar mij en zegt:’ ja, het is gewoon dat ik neu­traal moet blij­ven, daar­om was ik zo afwij­zend eerst’. Ik ant­woord hem: ‘U bleef niet neu­traal. Neu­tra­li­teit wil o.a. zeg­gen dat bei­de par­tij­en, dus ook deze vrouw, het recht heb­ben gehoord te wor­den’. Hij ant­woordt niet. Hij biedt ons kof­fie aan, wij wij­zen het af.

Tij­dens het ver­hoor komt zijn col­le­ga bin­nen. Ze fluis­tert: ‘In Gent kun­nen ze geen PV vin­den. De poli­tie is enkel opge­roe­pen bij een geschil en ze heb­ben haar naam geno­teerd.’

De col­le­ga wei­gert mij aan te kij­ken, maar ik kijk haar wel aan. Als ze had geke­ken had ze vast een woord in mijn blik kun­nen lezen: ‘Poli­tie­shop­pen???’

Mijn clien­te krijgt een kopie van het ver­hoor. Het ori­gi­neel gaat naar het par­ket. U hoort zeker nog van ons, ver­ze­kert de agent mij.

Al die­zelf­de avond krijg ik tele­foon van de agent. ‘Mevrouw, wie bent u eigen­lijk?’. Ik ver­tel mijn naam en waar ik werk. Ik hoor dat hij twij­felt. Dat hij meer wil vra­gen. Ik denk dat zijn collega’s het niet eens waren met zijn ver­an­der­de hou­ding t.o.v. mij en mijn clien­te. En dat hij niet goed meer zijn hou­ding kan bepa­len. Ik krijg bij­na mede­lij­den met de man.

Ik zeg: ‘Bedankt meneer, dat u ein­de­lijk wil­de luis­te­ren naar deze vrouw. Mis­schien bent u wel de eni­ge die een keer luis­tert. Weet u wel hoe belang­rijk dat kan zijn voor iemand?’

‘Graag gedaan’… beein­digt hij het gesprek. En haakt in. Ik ben niet hele­maal zeker of het graag gedaan was, maar ik hoop dat dit kor­te tele­foon­ge­sprek bij hem blijft hangen.Want eigen­lijk had mijn clien­te maar een vraag: ‘Wie luis­tert er nu eens een keer naar mij?’